Κύριε Υπουργέ Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Κύριε Γενικέ Γραμματέα, Κυρίες και κύριοι Πρόεδροι και μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων των Δικηγορικών Συλλόγων της Ελλάδας Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Πριν αναπτύξω τις απόψεις μου για το θέμα της σημερινής Ολομέλειας οφείλω να μεταφέρω τους φιλικούς και συναδελφικούς χαιρετισμούς του Προεδρείου της Ένωσης Αράβων Δικηγόρων και τις ευχαριστίες τους προς το σώμα των Ελλήνων Δικηγόρων για τη συμπαράσταση που έδειξε και δείχνει στον αγώνα του Παλαιστινιακού Λαού και ιδιαίτερα στον αγώνα του για άρση του αποκλεισμού του στη Λωρίδα της Γάζας.
Με το Προεδρείο της Ένωσης είχα την τιμή να συναντηθώ στο περιθώριο του Συνεδρίου που οργανώθηκε από την Ένωση στη Βηρυττό μεταξύ 13 και
14 Ιουλίου 2010, στο οποίο είχα προσκληθεί για να λάβω μέρος τιμητικά.
Επίσης , σας μεταφέρω τους φιλικούς και συναδελφικούς χαιρετισμούς του
Προεδρείου της Ένωσης Τουρκικών Δικηγορικών Συλλόγων και τις ευχές
τους για ευόδωση των αγώνων του σώματος για καλύτερη και ποιοτικότερη δικαιοσύνη και περισσότερη δημοκρατία.
Αυτή τη στιγμή την μεν Ένωση Αράβων Δικηγόρων απασχολεί μεταξύ των άλλων το ζήτημα της προσβολής με ένδικα μέσα (προσφυγές κλπ.) των παράνομων ενεργειών του Ισραήλ που στράφηκαν κατά της διεθνούς πρωτοβουλίας που ονομάστηκε «Στολίσκος της Ελευθερίας» και είχε σκοπό να «σπάσει» τον αποκλεισμό της Λωρίδας της Γάζας , καθώς και το ζήτημα της ενιαιοποίησής της, τους δε Τούρκους συναδέλφους η προωθούμενη από την Κυβέρνηση της χώρας συνταγματική μεταρρύθμιση, η οποία παρουσιάζει δύο όψεις, αλλά αυτή τη στιγμή θα αποτελούσε κατάχρηση του χρόνου η ενασχόλησή μας με το ζήτημα αυτό.
Ευχαριστούν ακόμα και συγχαίρουν για την άψογη – όπως τη χαρακτήρισαν
– διοργάνωση της Διαβαλκανικής Διάσκεψης , που έγινε στη Θεσσαλονίκη μεταξύ 17και 20 Ιουνίου 2010.
Ζήτησαν να προσλάβει μονιμότερα χαρακτηριστικά και τακτικό χαρακτήρα, ώστε τουλάχιστον κάθε δύο χρόνια να πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη και να μας δίνεται η ευκαιρία να ανταλλάσσουμε απόψεις για διαφορετικά -κάθε φορά- ζητήματα.
Βέβαια το «κόστος» αυτής της πρωτοβουλίας , αλλά και άλλων συναφών πρωτοβουλιών (αποστολή δεκαμελούς αντιπροσωπείας νέων δικηγόρων και ασκουμένων στην Προύσα ) είναι ότι δέχομαι τόσο ο ίδιος , όσο και άλλα μέλη του Δ.Σ. ανώνυμα απειλητικά και εξυβριστικά τηλεφωνήματα που
έχουν σχέση με την παρουσία Τούρκων συναδέλφων στη Διάσκεψη αυτή και
συνδυάζονται με τη μετάβασή μου στην Άγκυρα με αφορμή την οργάνωση διημερίδας (13-15 Ιουλίου), σχεδόν παράλληλα με το συνέδριο της Ένωσης Αράβων Δικηγόρων για τη συγκριτική επισκόπηση των νομοθετημάτων («Κώδικες Δικηγόρων») που διέπουν την άσκηση της δικηγορίας στην Ελλάδα, στη Ρουμανία, στη Βουλγαρία και στην Τουρκία .
Δεύτερο απειλητικό τηλεφώνημα δέχθηκα το Σάββατο (17 Ιουλίου 2010) , ενώ ήμουν σε διακοπές με την οικογένειά μου.
Και πάλι σας δηλώνω ότι δεν ανησυχώ για μένα, αλλά για την ασφάλεια της οικογένειάς μου.
Δηλώνω δημόσια ενώπιόν Σας , σε επήκοο όλων, ότι δεν πρόκειται κανένας και με κανέναν τρόπο να κάμψει τον προσωπικό μου αγώνα, αλλά και του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης για ενδυνάμωση των δεσμών ειρήνης, φιλίας και συνεργασίας μεταξύ των νομικών κοινοτήτων και των λαών της Βαλκανικής και της ευρύτερης περιοχής.
Για το προκείμενο θέμα επισημαίνω τα ακόλουθα:
Έχουμε ήδη υποστεί μία οδυνηρή ήττα , τόσο όσον αφορά στην επιβολή του ΦΠΑ στην παροχή νομικών υπηρεσιών , όσο και στην άρνηση της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Οικονομικών να επεξεργαστεί την έκδοση μιας εξειδικευμένης εγκυκλίου για την είσπραξη και την απόδοση του ΦΠΑ, που θα διευκόλυνε τους δικηγόρους, και τούτο, ανεξάρτητα , αν επί της αρχής είμασταν και είμαστε ριζικά αντίθετοι στην επιβολή του.
Και τότε και τώρα, είχαμε στο πλευρό μας την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης, αλλά είχαμε « απέναντι » -όπως αποδείχθηκε – το Υπουργείο Οικονομικών, το οποίο έχει εξελιχθεί στις παρούσες συνθήκες σε ένα , στεγανό από τα υπόλοιπα Υπουργεία κέντρο λήψης αποφάσεων για όλα σχεδόν τα ζητήματα που αφορούν την ελληνική κοινωνία.
Η «στεγανότητα» αυτή έχει περιβληθεί και με νομοθετική ισχύ , καθώς ο Υπουργός Οικονομικών έχει περιβληθεί με υπερεξουσίες.
Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με την λεγόμενη «απελευθέρωση» του δικηγορικού επαγγέλματος, αν και αυτή δεν περιορίζεται αποκλειστικά στην κατάργηση των ελαχίστων αμοιβών και των γραμματίων προείσπραξης.
Από τη ρητή δήλωσή του Υπουργού Δικαιοσύνης , Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τη στάση του απέναντι στην πρώτη «Αιτιολογημένη Γνώμη» της Ε.Ε. , αλλά και τις εξελίξεις που ακολουθούν (δεύτερη «Αιτιολογημένη Γνώμη», εύγλωττη σιωπή από την πλευρά του Υπουργείου Οικονομικών για τα τεκταινόμενα, πλήθος δημοσιευμάτων σε έγκυρες ημερήσιες εφημερίδες ενδεικτικά αναφέρω «ΒΗΜΑ» , φύλλο Κυρ. 4 Ιουλίου 2010 « Απελυθερώσεις αντίδοτο στη λιτότητα», και φύλλο Τρ. 6 Ιουλίου 2010 «Έρχεται στην Ελλάδα ο …
Πολωνός υδραυλικός από 1.1.2011», «ΚΕΡΔΟΣ» , φύλλο Τρ. 6 Ιουλίου «Απελευθέρωση – ορισμένων – υπηρεσιών κατ΄ εφαρμογήν της Οδηγίας», ΑΔΕΣΜΕΥΤΟΣ , φύλλο Τετ. 14 Ιουλίου « Το φθινόπωρο ανοίγουν τα κλειστά επαγγέλματα», «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»,φύλλο Κυρ. 11 Ιουλίου «Βαριά πρόστιμα για τα κλειστά επαγγέλματα» , «ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ» , φύλλο Τετ. 14 Ιουλίου
«Άμεσα ανοίγουν τα κλειστά επαγγέλματα» κλπ. ) συνάγεται ότι
οδηγούμαστε σε μία ριζική αλλοίωση των χαρακτηριστικών του επαγγέλματος με νομοθετικές πρωτοβουλίες στις αρχές του φθινοπώρου.
Επειδή το πραγματικό κέντρο λήψης αποφάσεων σε τέτοια θέματα , όπως αποδείχθηκε, είναι το Υπουργείο Οικονομικών , το οποίο είναι «απέναντί» μας και όχι «δίπλα» μας , δεν μπορεί να γίνει ΣΗΜΕΡΑ καμία συζήτηση σε επίπεδο Ολομέλειας χωρίς να είναι σε θέση η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών να δεσμευτεί για την έκταση αυτών των «αλλαγών».
Είτε δηλαδή θα είναι δηλαδή «βαθιές», όπως πιέζεται να το πράξει και ενδόμυχα επιθυμεί, είτε θα είναι πολύ περιορισμένες έως συμβολικές – εφόσον πχ. θα δεχόταν ως υποχρεωτική την έκδοση γραμματίου προείσπραξης από το Σύλλογο, στην περιφέρεια του οποίου παρίσταται ένα δικηγόρος άλλου Πρωτοδικείου και με τον τρόπο αυτό θα ικανοποιούνταν έτσι η απαίτηση κατάργησης των «εδαφικών» περιορισμών .
Διαφορετικά, αν ο Υπουργός Οικονομικών δεν υιοθετήσει τον
περιορισμένο χαρακτήρα των «αλλαγών» , εκτιμώ ότι θα προωθήσει –
όπως βάσιμα υποψιάζομαι – την επαγγελματική «ισοπέδωση» μεταξύ των δικηγόρων με σκοπό να επιτρέψει την «καθετοποίηση» και «ομογενοποίηση» της παροχής των νομικών υπηρεσιών πανελλαδικά.
Έτσι , με κέντρο την Αθήνα ή άλλη μεγάλη πόλη οργανωμένα δικηγορικά
γραφεία θα αναλαμβάνουν το χειρισμό «νομικών υποθέσεων» (προσημειώσεις, απαλλοτριώσεις, αποζημιώσεις από τροχαία ατυχήματα
κλπ.) έναντι μεγάλων εντολέων με εξευτελιστικές τιμές(!). Ήδη υπάρχουν πληροφορίες ότι μεγάλα δικηγορικά γραφεία έχουν βγάλει σε διατίμηση τις «προσημειώσεις»!
Αυτή η προοπτική, σε συνδυασμό με την προοπτική χαρακτηρισμού πχ στις περιπτώσεις των προσημειώσεων και των αποζημιώσεων από τροχαία ατυχήματα των ελαχίστων υποχρεωτικών αμοιβών ως «ενδεικτικών » ή «φορολογικών αντικειμενικών χρεώσεων και εισφορών», συνεπώς καταργεί το «πλαφόν της πραγματικής αμοιβής» ανακουφίζει πλήρως κυρίως τις Τράπεζες καθώς μειώνει το «κόστος εργασίας», δηλαδή τις αμοιβές στους δικηγόρους στο ελάχιστο.
Αλλά , και αν ακόμα και οι σημερινές ελάχιστες αμοιβές θεσπιστούν ως
«ενδεικτικές» ή «φορολογικές αντικειμενικές χρεώσεις και εισφορές» προκειμένου να «εκφύγουν» του πεδίου εφαρμογής των διατάξεων της Οδηγίας ή του «Μνημνονίου», αυτό πρέπει να αποτυπωθεί σε σχέδιο νόμου, και να μην παραμείνει σαν μία λεκτική υπόσχεση Και αυτό πρέπει προηγούμενα να έχει τεθεί υπόψη του σώματος και να έχει προηγηθεί συστηματική διαβούλευση .
Ένα τέτοιο σχέδιο νόμου άλλωστε, θα είναι αποτέλεσμα πρωτοβουλίας και
του Υπουργείου Οικονομικών , οπότε θα διαφανούν και οι πραγματικές προθέσεις του.
Συμπερασματικά, στην παρούσα φάση καμία συζήτηση στην Ολομέλεια δεν μπορεί να γίνει αν δεν «ανοίξει τα χαρτιά του» το Υπουργείο Οικονομικών, το οποίο ως αυτονομημένο στεγανό κέντρο λήψης αποφάσεων εξακολουθεί να έχει τον πρώτο και τελευταίο λόγο στον κύκλο των
λεγόμενων «κλειστών επαγγελμάτων» και αν δεν πραγματοποιηθούν
συναντήσεις της Συντονιστικής με την πολιτική ηγεσία του.
Είμαστε λοιπόν σε κατάσταση αναμονής και επιφυλακής εκφράζοντας τη δυσπιστία μας προς το Υπουργείο Οικονομικών που μέσα στην «εύγλωττη» σιωπή του προσπαθεί να καταπνίξει τις ανησυχίες των δικηγόρων για τις δραστικές αλλαγές που ετοιμάζει ενόψει της δεύτερης «Αιτιολογημένης γνώμης» και της υλοποίησης των επιταγών του Μνημονίου και αξιώνουμε συνάντηση με τον Υπουργό Οικονομικών άμεσα ώστε να αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις , εάν θέλει και εάν μπορεί , αλλά αυτό οφείλουμε να το γνωρίζουμε έγκαιρα.
Στο πλαίσιο αυτό προτείνω τη δημιουργία μιάς διερυμένης Ομάδας Εργασίας , που θα οριστεί σήμερα προκειμένου να παρακολουθεί τις εξελίξεις.
Τέλος, υπογραμμίζω την ανάγκη η Ολομέλεια να λάβει θέση στις νομοθετικές πρωτοβουλίες του Υπ.Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων , που αφορούν στην εισαγωγή του θεσμού της διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, στην ποινική διαμεσολάβηση και στην επιτάχυνση στην απονομή της διοικητικής δικαιοσύνης .
Επισημαίνω ότι στην προσπάθεια για επιτάχυνση της διοικητικής δικαιοσύνης μπορεί να προωθηθούν για ψήφιση διατάξεις που θα δυσχεραίνουν το έργο των δικηγόρων και να καθιστούν την πρόσβαση του πολίτη στη δικαιοσύνη προβληματική.
Σας ευχαριστώ,
ΜΑΝΟΛΗΣ ΛΑΜΤΖΙΔΗΣ
Πρόεδρος Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης