Κύριε Πρόεδρε της Ε.Δ.Ε.Κ.Α.,
Κυρίες και κύριοι εκλεκτοί προσκεκλημένοι και σύνεδροι,
Κυρίες και κύριοι συναδέλφισσες και συνάδελφοι,
Με την ιδιότητά μου ως Προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης θέλω να εκφράσω τα συγχαρητήριά μου στην Ε.Δ.Ε.Κ.Α. για την πρωτοβουλία που είχε για τη διοργάνωση του σημερινού συνεδρίου, καθώς και για την επιλογή του θέματος.
Κυρίες και κύριοι,
Η χρονική στιγμή, κατά την οποία διεξάγεται το συνέδριό μας είναι ιδιαίτερα κρίσιμη τόσο για τις εργασιακές σχέσεις , όσο και για τα ζητήματα της κοινωνικής ασφάλισης και συμπίπτει με μία αλλαγή του πολιτικού τοπίου.
Ο ελληνικός λαός και οι εργαζόμενοι πρόσφατα «αποτίναξαν» απο την πλάτη τους τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές στον τομέα των εργασιακών σχέσεων και της κοινωνικής ασφάλισης , πολιτικές που επιχειρήθηκε να τους επιβληθούν, καταδίκασαν τα ιδεολογικά «νεοφιλεύθερα προτάγματα» που έτρεφαν και συντηρούσαν αυτές τις πολιτικές και προσανατόλιζαν το κοινωνικο-ασφαλιστικό σύστημα σε λάθος κατευθύνσεις.
Σήμερα, καλούμαστε όλοι εμείς , σε συνθήκες ευρωπαϊκής ενοποίησης και «παγκοσμιοποίησης» να διατυπώσουμε τα δικά μας «πως» και «γιατί» ως απάντηση στην κατάσταση αυτή.
Στο τοπίο των εργασιακών σχέσεων και της κοινωνικής ασφάλισης η σημερινή εικόνα , σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν δοθεί στη δημοσιότητα, είναι η ακόλουθη:
Ένα εκατομμύριο εργαζόμενοι , ιδιαίτερα νέοι και γυναίκες , βιώνουν σήμερα έναν «εργασιακό μεσαίωνα» , που είναι και «κοινωνικο-ασφαλιστικός μεσαίωνας».
Απροστάτευτοι, καθώς το κράτος πρόνοιας αποδομείται , και τα επίσημα συνδικάτα αρνούνται, αμελούν ή αδιαφορούν να τους παράσχουν κάλυψη, αναγκάζονται να υποχωρούν σε βασικά εργασιακά και ασφαλιστικά τους δικαιώματα.
Συγκεκριμένα:
1. Δέχονται μισθούς κάτω απο τα όρια των ΣΣΕ
2. Εργάζονται υπερωριακά χωρίς να πληρώνονται
3. Ανέχονται τη μετατροπή των εργασιακών συμβάσεων απο πλήρους απασχόλησης σε μερικής
4. Αμείβονται με το γνωστό «μπλοκάκι»
Το χειρότερο είναι ότι αυτές οι μορφές απασχόλησης και οι αντίστοιχες πρακτικές υιοθετούνται απο ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα.
Αντί να διασφαλίζεται η απασχόληση των εργαζομένων με ασφάλεια , προτείνεται ως λύση η «ευελ-ασφάλεια» («flexicurity») δηλαδή η εξάπλωση των ελαστικοποιημένων μορφών εργασίας με «ψήγματα» ασφάλειας.
Διατυπώνουμε λοιπόν εύλογα το ερώτημα, που μπορεί να οδηγήσει αυτή η κατάσταση και τι επιπτώσεις μπορεί να έχει στο κοινωνικό σώμα!
Με την ευκαιρία, θέλω να θίξω και ένα άλλο σοβαρό ζήτημα, που συνιστά τη μεγαλύτερη «στρέβλωση» στην ιστορία του θεσμού της κοινωνικής ασφάλισης και τη μεγαλύτερη κοινωνική αδικία, αυτό της διάκρισης μεταξύ των «παλαιοασφαλισμένων» (μέχρι 31.12.1992) και των «νεοασφαλισμένων» (από 1.1.1993) , καθώς οι τελευταίοι καταβάλλοντας ίδιες ασφαλιστικές εισφορές με τους πρώτους θα λάβουν 2,5 φορές μικρότερη σύνταξη από αυτούς.
Και αυτοί σήμερα αποτελούν περίπου το 70% των μελών του Συλλόγου μας.
Στην παρούσα φάση, των ζυμώσεων και των αναζητήσεων με σκοπό την αναμόρφωση του κοινωνικο-ασφαλιστικού μας συστήματος είναι απαραίτητο να μη λησμονήσουμε την ύπαρξη της μεγαλύτερης κοινωνικής αδικίας και να προσπαθήσουμε να την «θεραπεύσουμε».
Κυρίες και κύριοι,
Μπορεί όλα αυτά να ακούγονται «οραματικά» .
«Οραματικά στοιχεία » , «ιδεολογικές παραισθήσεις» εξάλλου είχαν χαρακτηριστεί θεωρούμενα ως «εμμονές» κάποτε, και η οκτάωρη απασχόληση που αντικατέστησε την δεκαεξάωρη εξαντλητική εργασία, η δημόσια κοινωνική ασφάλιση που αντικατέστησε τη «φιλανθρωπία» και «συμπάθεια» των εργοδοτών και του κράτους, οι θεσμοί εργατικού ελέγχου , που αντικατέστησαν την εργοδοτική αυθαιρεσία , που εκδηλώνονταν ακόμα και με τη σωματική τιμωρία των «δύστροπων» και «τεμπέληδων» εργαζομένων, καθώς και η ίση αμοιβή για ίση εργασία , που αντικατέστησαν τις διακρίσεις στους μισθούς μεταξύ ανδρών και γυναικών .
Όλα αυτά , έγιναν στη συνέχεια συστατικά στοιχεία της καθημερινότητας και συνέβαλαν σε μεγάλους κοινωνικούς μετασχηματισμούς.
Στις εποχές εκείνες, των μεγάλων αλλαγών, ανατροπών και μετασχηματισμών υπήρξαν θεωρητικοί που υπερασπίζονταν το τότε υφιστάμενο καθεστώς , αλλά και θεωρητικοί του δικαίου που το αντιμάχονταν προετοιμάζοντας στο επίπεδο της θεωρίας του δικαίου μεγάλες αλλαγές και δημιουργία νέων κλάδων, όπως αυτών του εργατικού και κοινωνικο-ασφαλιστικού δικαίου.
Όμως, εκείνο που συνέβαλε στους μεγάλους κοινωνικούς μετασχηματισμούς, δεν ήταν η επικράτηση της μιας ή της άλλης θεωρίας, της μίας ή της άλλης τάσης σε επίπεδο νομολογίας.
Εκείνο που έφερε πιο κοντά στους ανθρώπους, και ιδιαίτερα τους εργαζόμενους το στόχο της εξάλειψης κάθε καταναγκασμού στην εργασία και της θεώρησης της εργασίας ως πηγής χαράς και δημουργίας, ήταν η συνειδητή συλλογική δράση των εργαζομένων (μεμονωμένων ατόμων και ομάδων) , που έθεσαν με τίμημα ακόμα και την ίδια τους τη ζωή , σε κίνηση την «ατμομηχανή» της ιστορίας .
Έτσι και σήμερα, σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη στιγμή για το παρόν και το μέλλον των «εργασιακών σχέσεων» και του «κοινωνικο-ασφαλιστικού συστήματος» , όλοι εμείς , νομικοί της πράξης και ακαδημαϊκοί, καλούμαστε σε συμπαράταξη με τους εργαζόμενους να αναλάβουμε τις ιστορικές μας ευθύνες και να συμβάλουμε ώστε από τον σημερινό «εργασιακό και ασφαλιστικό μεσαίωνα» να οδηγηθούμε σε μία «νέα αναγέννηση», σε μία «καινούργια άνοιξη» !
Σας ευχαριστώ